Vergi, fatura, alışveriş ya da herhangi bir borcumuzu ödemek için artık uzun kuyruklara girip sıra beklememize gerek yok çünkü İnternet var! E-Dönüşüm sadece kurumların işini kolaylaştırmakla kalmıyor kişisel olarak da pek çok alanda hızlı ve güvenli hareket etmemizi sağlıyor. Bu durumda son yıllarda hayatımıza giren yeni terimlerden biri olan “e-Dönüşüm” kavramının tanımını “bileşim teknolojilerinin kullanımı” olarak yapmak mümkündür.

E-Dönüşümün iş, meslek, akademi ya da özel hayatımızda ortak paydaşı olan “Web”ler, kamu yönetimi, bilgi üretimi ve yönetimi, güvenlik ve ekonomi yönetimi gibi pek çok hizmetin geniş alanlarda uygulanmasına yardımcı oluyor. Aynı zamanda etkileşimli çevrimiçi hizmetler üretme ve sunmada yüksek yetenekler sağlıyor. e-Dönüşümün ülkeler için karşılaştırmalı olarak incelenmesi ise giderek daha geniş çalışmaların konusunu oluşturuyor.

Türkiye’de e-Dönüşüm

Türkiye’de bu konuda atılan adımlardan, e-Dönüşüm kavramı üzerine yoğunlaşan “e-Dönüşüm Türkiye Projesi” kapsamında söz etmek mümkündür. DPT Müsteşarlığı, projenin koordinasyonu, izlenmesi, değerlendirilmesi ve yönlendirilmesi ile ilgili olarak görev yapmaktadır. DPT bünyesinde kurulan Bilgi Toplumu Dairesi Başkanlığı ve 27 Şubat 2003 tarihinde yayımlanan 2003/12 sayılı Başbakanlık Genelgesi ile e-Dönüşüm Türkiye Projesi’nin amaçları, kurumsal yapısı ve uygulama esasları da belirlenmiştir.

e-Dönüşümün ülkemizdeki gelişimi ve planlamasına yönelik oluşturulan mevzuatın unsurları şöyle sıralanabilir:

*9 Ekim 2003 tarihli ve 4982 sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu

*15 Ocak 2004 tarihli ve 5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu

*16 Haziran 2005 tarihli ve 5369 sayılı Evrensel Hizmet Kanunu

*4 Mayıs 2007 tarihli ve 5651 sayılı “İnternet Ortamında Yapılan Yayınların

Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi

Hakkında Kanun

*28 Şubat 2008 tarihli ve 5746 sayılı Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun

e-Dönüşüm’de temel bir aşama: E-İmza

İnternet ortamından değişimi ya da alış-verişi yapılan bilginin daha yüksek bir değere ulaşması için “işlem gücüne” ihtiyacı vardır. Bunun en iyi uygulamasının “e-İmza” olduğu söylenebilir.

İmza bir kişinin hüviyetini, diğer yandan da beyanda bulunma iradesini temsil eder. Elektronik ortamda güvenli bir imzalama işlemini yerine getirme ihtiyacından doğan e-İmza, aynı işlevi teknolojiden yararlanarak yerine getirmektedir. e-İmza, isim için kullanılan özel çizgi ve harflerden kurulu işaret olan ıslak imzasının elektronik ortamdaki karşıtını sağlamaktadır. Ülkemizde e-İmzaya geçiş sürecine ilişkin başarılı örnekler bulunmaktadır.

e-Muhasebe

Türkiye’de e-Dönüşüm sürecinde elektronik ortamdaki düzenlemelere yetkili kuruluş Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB)’dır. Elektronik belge (e-Belge) ve elektronik defter (e-Defter) uygulamalarına geçiş GİB tarafından sağlanmaktadır.

e-Fatura uygulamasının başlangıç aşaması ve ilk pilot uygulaması Elektronik Fatura Kayıt Sistemi (EFKS)’dir. Bu kapsamdaki faturalar elektronik arşiv (e-Arşiv) Faturası şeklinde düzenlenmektedir.

Fatura ile birlikte düzenlenmesi gereken yardımcı belge sevk irsaliyesi de GİB tarafından hazırlanan e-Fatura paketi ve kılavuzları içerisine taslak olarak Kasım 2016’da eklenmiştir. Böylece elektronik irsaliye (e-İrsaliye) uygulaması da sisteme dâhil edilmiştir.

Türkiye’de e-Defter uygulaması, muhasebe kaydetme işlevini yevmiye defterinde ve sınıflandırma işlevini de defteri kebir ile yerine getirmektedir. Başlangıç aşamasında e-Dönüşüm, bilanço esasına göre tutulması zorunlu olan bu defterler bazında başlamıştır.